U bent werkzaam voor een onderneming, doch u krijgt op een dag het idee om zelf een onderneming op te starten binnen dezelfde sector. Het spreekt voor zich dat uw werkgever dit niet graag ziet gebeuren en vreest voor zijn belangen (bv. zijn cliënteel, bedrijfsgeheimen, enz.). Wat zijn de mogelijkheden en binnen welke juridische grenzen dient u te handelen?
Eerlijke vs. oneerlijke concurrentie
Er dient in de eerste plaats een onderscheid gemaakt te worden tussen eerlijke concurrentie en oneerlijke concurrentie.
Een werknemer heeft bij het ontbreken van een niet-concurrentiebeding in zijn arbeidsovereenkomst het recht om na zijn tewerkstelling vrij een concurrerende activiteit op te starten ten aanzien van zijn vroegere werkgever, hetzij mits hij dit doet op basis van eerlijke concurrentiemethoden waarbij uitgegaan wordt van een handelswijze die kan verwacht worden van een normaal zorgvuldig concurrent.
Oneerlijke concurrentie daarentegen gaat de grenzen van toegelaten concurrentie te buiten. Artikel 17, 3° van de Arbeidsovereenkomstenwet verbiedt de werknemer om na het beëindigen van zijn arbeidsovereenkomst zakengeheimen of vertrouwelijke gegevens waarvan hij in de uitoefening van zijn beroepsarbeid kennis heeft genomen, bekend te maken en daden van oneerlijke concurrentie te verrichten of eraan mee te werken. Dit verbod heeft de goede trouw als diepere grondslag.
Hieruit vloeit voort dat het de werknemer in beginsel is toegestaan om hetzelfde cliënteel op te zoeken als dat van zijn ex-werkgever. Het benaderen van cliënteel van een concurrerende onderneming behoort immers tot het wezen van de vrije markteconomie. Dit wordt enkel ongeoorloofd indien er zich onrechtmatige begeleidende omstandigheden voordoen zoals het stichten van verwarring en misleiding of het gebruik van bedrijfsgeheimen.
Voorbereidende handelingen
Dom & Partners Advocaten stond een cliënt bij die een eigen onderneming had opgericht en nadien door zijn ex-werkgever werd geconfronteerd met een stakingsvordering met als doel om onze cliënt een verbod op te leggen om nog handel te drijven binnen de specifieke sector waarin partijen werkzaam waren.
De cliënt van Dom & Partners Advocaten werd immers verweten dat hij daden van oneerlijke concurrentie had gesteld tijdens en na de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst, dat hij systematisch klanten en personeel had afgeworven en gebruik had gemaakt van bedrijfsgeheimen.
De voormalige werkgever verwees in eerste instantie naar een niet-concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst, doch dit beding was nietig vermits het niet voldeed aan de wettelijke voorwaarden waarop in huidige blog niet dieper wordt ingegaan.
Verder verwees de ex-werkgever naar de oprichting van een nieuwe onderneming en het registreren van een domeinnaam tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst in die zin dat onze cliënt zijn arbeidsovereenkomst niet te goeder trouw had uitgevoerd. De rechtbank oordeelde terecht dat dit op zich geen daden van oneerlijke concurrentie uitmaakten en dat dergelijke handelingen beschouwd dienen te worden als ‘voorbereidende handelingen’. Het loutere feit dat onze cliënt hetzelfde maatschappelijk doel had als zijn voormalige werkgever, deed hieraan geen afbreuk nu het niet verboden is om na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst met een concurrerende activiteit te starten en hiervoor reeds tijdens de arbeidsovereenkomst de nodige voorbereidende handelingen te stellen.
Ook het feit dat er na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst klanten van de voormalige werkgever overgestapt zijn naar de nieuwe onderneming van onze cliënt, betekent niet dat er sprake is van een systematische afwerving van klanten en het gebruik van bedrijfsgeheimen. Het is aan de ex-werkgever om te bewijzen dat zijn ex-werknemer actief zijn klanten heeft benaderd met het doel om hem te destabiliseren en schade te berokkenen. Om hierbij het gebruik van bedrijfsgeheimen te bewijzen, dient aangetoond te worden dat er gebruik werd gemaakt van een klantenlijst die complexe en moeilijk te reconstrueren informatie bevat zoals bv. een overzicht van gehanteerde prijzen of voorkeuren en eisen van specifieke klanten.
Het is elk bedrijf derhalve toegelaten om klanten van een ander bedrijf te benaderen voor zover er geen vertrouwelijke informatie wordt gebruikt of daden van oneerlijke concurrentie worden gesteld en voor zover u uiteraard niet gebonden bent door een geldig niet-concurrentiebeding.
Wordt u als werkgever geconfronteerd met dergelijke problematiek of wenst u als werknemer uw eigen onderneming op te starten, aarzel dan niet om juridisch advies in te winnen. Dom & Partners Advocaten staat u bij in deze materie.